Mist. Vandaag voor de derde dag op rij in Arnhem. Beperkt zicht en weinig licht. Gaat ook vaak op in de werksituatie. Een te lange en onproductieve vergadering, een collega die niet lekker in zijn vel zit maar niemand die het eerlijke gesprek aangaat, een organisatie-purpose die barst van de inspiratie maar veel te ver van de werkelijkheid ligt, een budget dat niemand serieus neemt omdat overschrijding geen enkele consequentie heeft, de zoveelste manager die vertrekt zonder dat iemand begrijpt wat er precies speelt, en ga zo maar door. Zoals ik al zei: beperkt zicht en weinig licht. We hebben allemaal mist om ons heen op diverse plekken en in verschillende contexten.

En hoe ga je daarmee om? Draag je bij aan de algehele vaagheid door mee te bewegen, je er niet mee te bemoeien of het gelaten over je heen te laten komen? Of laat je helder je eigen geluid horen en neem je verantwoordelijkheid door te handelen op een manier die ontrafelt, die zichtbaar maakt, die licht op de zaak schijnt? Ik neem drie stappen om niet te verdwalen in de mist. Geen rocket science, maar wel een krachtig handvat om in korte tijd weer de weg voor me te zien.

Stap 1: neem afstand
Wat zie je eigenlijk echt? Door boven de mist te gaan hangen leer ik dat ik veel meningen en gehechtheden heb. De afstand helpt me om wat objectiever te kijken. Dan zie ik dat ik het graag hou zoals het was of dat ik me superieur opstel, dat ik er nu even geen zin in heb of dat ik de ander de schuld geef (vooral deze kom ik vaak tegen ;-)). Zij zorgen voor de mist, zij maken er een potje van. Herkenbaar? Door de afstand kan ik beter reflecteren en het hele gebeuren minder persoonlijk nemen. De reflectie helpt me ook bij een eerste keuze: ga ik hier tijd en aandacht aan geven. Is deze casus zo belangrijk voor me, dat het bijdraagt aan mijn werkgeluk als ik ermee aan de slag ga. Zo ja, door naar stap 2. Zo nee, dan is de uitdaging om het ook echt los te laten, om er geen oordeel meer over te hebben. Leg het vraagstuk als het ware weer in het midden van de groep die er volgens jou wel mee aan de slag kan. Je kan hen daar ook een vraag over stellen als dat je helpt om het los te laten.

Stap 2: keer naar binnen
Ik formuleer een waarde-vraag: Wat is de waarde voor mij van … en vul daar je eigen thema in. Wat is voor mij de waarde van productief vergaderen? Wat is voor mij de waarde van het voeren van een eerlijk gesprek? Waarom vind ik het belangrijk dat budgetten niet overschreden worden? Waarom raakt het me dat de zoveelste manager vertrekt, wat vind ik daarin blijkbaar van belang? Hoe meer je hierbij kan luisteren naar je gevoel, naar je hart, in plaats van naar je ratio, hoe fundamenteler de waarheid is die je op het spoor komt. Je hart weet de waarheid, je hoofd is heel goed in de executie. Laten we die twee niet de verkeerde taken geven.

Wat ik hier op het spoor kom aan waarden is de brandstof waarop ik in actie kan komen. Nu weet ik precies waarom ik hiermee aan de slag ga. Het is belangrijk voor me. Dat is niet alleen een goede trigger voor mezelf, maar is ook de brug waarover ik kan lopen om me weer te verbinden met de ander. Ik kan nu namelijk uitleggen waarom me dit aan het hart gaat. Het gaat me om transparantie of ik vind eerlijkheid heel belangrijk. En of de ander met wie je in gesprek gaat jouw waarden nou deelt of niet, er ontstaat verbinding en begrip, de basis voor iedere gezamenlijke beweging.

Stap 3: neem verantwoordelijkheid
Ik kom in beweging om mijn waarde die nu in het geding is, te ontdoen van de mist. Dat gaat in twee fasen: eerst je kwaliteit benoemen, dan actie. Ik stel mezelf de vraag ‘Welke kwaliteit mag ik nu inzetten om voor mijn waarde te gaan staan?’ Het kan zijn dat je meer zichtbaar mag zijn, dat er besluitvaardigheid nodig is, misschien moed of geduld, misschien wordt er van je gevraagd om goed te luisteren of nog iets anders. Ik herhaal deze kwaliteit met regelmaat voor mezelf, juist omdat het vaak iets is wat ik nog verder mag ontwikkelen, wat relatief nieuw voor me is. Of wat op zijn minst nu lastig voor me is om in te zetten, anders had ik het namelijk al lang gedaan. Dus help jezelf door regelmatig te herhalen welke kwaliteit je wil laten zien.
De tweede stap van verantwoordelijkheid nemen, is in actie komen. Je gaat een eerste stap zetten, een eerste gesprek aan, een eerste afspraak maken. Je stapt het systeem weer in en je gaat je helderheid brengen in die mistige toestand. Ontrafelen, licht op de zaak.

Het weerbericht voor morgen? Zon!